مشکل پایداری پردازنده‌های اینتل نسل 13 و 14 به یکی از بحث‌های مهم در دنیای فناوری تبدیل شده است. برخی کاربران و متخصصان گزارش داده‌اند که این پردازنده‌ها در شرایط خاصی دچار ناپایداری می‌شوند که می‌تواند باعث بروز مشکلاتی چون ری‌استارت ناگهانی، کرش سیستم یا حتی آسیب به قطعات دیگر سیستم و سوختن پردازنده شود.

از این رو کمپانی Intel اخیراً بیانیه ‌ای رسمی در مورد مشکلات پایداری پردازنده‌ های نسل ۱۳ و ۱۴ خود منتشر کرده است. در این بیانیه، اینتل بدون توضیح مستقیم درباره علت این مشکلات، راهنمایی‌ هایی برای جلوگیری از آنها ارائه داده است. این کمپانی توصیه کرده که کاربران از تنظیمات "پروفایل پایه‌ای اینتل" که در به ‌روزرسانی ‌های اخیر BIOS برای مادربردهای Z790 اضافه شده‌اند، استفاده نکنند، زیرا این تنظیمات ممکن است به کاهش پایداری و عملکرد پردازنده منجر شوند.

اینتل همچنین پیشنهاد کرده که کاربران از تنظیمات پیش ‌فرض این شرکت استفاده کنند که با محدودیت ‌های قدرت مناسب سازگار است. یکی از توصیه‌ های اینتل این است که *AC Load Line* و *DC Load Line* باید مطابق با هدف طراحی پردازنده و در مقدار حداکثر ۱.۱ میلی ‌اهم تنظیم شوند. همچنین توصیه می‌شود که ویژگی‌های مختلف از جمله CEP و C-States فعال باشند تا عملکرد پایدار بماند.

با این حال، اینتل هنوز راه‌ حل قطعی برای این مشکلات ارائه نکرده است و کاربران ممکن است نیاز به تنظیمات دستی یا تماس با پشتیبانی اینتل برای تعویض پردازنده داشته باشند. این مسائل نشان ‌دهنده مشکلاتی در فرآیند آزمایش داخلی اینتل است که پس از عرضه پردازنده ‌های نسل ۱۴ نیز شناسایی نشده‌اند.

فاطر اما در بخش لابراتوار تخصصی خود طی آزمایشات مختلف و تحقیقات شبانه روزی خود موفق شد این مشکل را با کنترل های نرم افزاری در بایوس مادربرد های خود حل کند و آن را در قالب آپدیتی جداگانه برای مادربرد های H610 و B660 خود ارائه کند.

اما علل مشکلات ناپایداری این پردازنده‌ها چیست؟

1. اصلی ترین علت مشکل پایداری پردازنده‌های نسل 13 و 14 این شرکت، وجود باگ در میکروکد آن‌ها است. این آسیب ‌پذیری باعث می‌شود پردازنده درخواست ولتاژ بالاتر از حد مجاز و نیاز خود داشته باشد و درنتیجه خارج از محدوده‌ی امن خود کار کند.
2. حرارت زیاد: پردازنده ‌های این نسل‌ها به دلیل عملکرد بالا و تعداد هسته ‌های بیشتر، گرمای زیادی تولید می‌کنند و این موضوع در طراحی پردازنده به درستی محاسبه نشده است. در صورت استفاده از خنک ‌کننده‌‌های نامناسب یا تنظیمات اورکلاک نامتناسب، این گرما می‌تواند به ناپایداری و حتی آسیب به پردازنده و ماسفت‌های مادربرد منجر شود.
3. توان مصرفی بالا: این پردازنده‌‌ها به توان مصرفی بیشتری نیاز دارند، که همین امر ممکن است باعث ناپایداری یا آسیب به ماسفت های مادربوردهای قدیمی یا آنهایی شود که از طراحی‌های ساده‌تری برخوردارند.
4. مشکلات BIOS و Firmware : برخی مادربوردها برای شناسایی صحیح پردازنده های نسل 14 نیاز به بروزرسانی BIOS  دارند تا به درستی با پردازنده‌های نسل 14 کار کنند. نسخه ‌های قدیمی BIOS ممکن است با این پردازنده‌ها سازگار نباشند و باعث ناپایداری و یا عدم شناسایی کارت گرافیک شوند.
5. تنظیمات اورکلاک: برخی از مشکلات گزارش ‌شده ناشی از تنظیمات اورکلاک غیر استاندارد یا بیش از حد بوده است. این تنظیمات می‌توانند باعث ناپایداری و یا سوختن پردازنده شوند.

راهکارهای پیشنهادی

به ‌روزرسانی BIOS : اگر از مادربرد های فاطر استفاده می‌کنید فقط کافی است درصورت استفاده از این پردازنده ها، بایوس فاطر را به نسخه مخصوص پردازنده های نسل 13 و 14 آپدیت کنید و برای همیشه از شر این مشکل خلاص شوید. اما اگر از مادربرد سایر برندها استفاده می‌کنید توصیه می‌شود مادربورد خود را به آخرین نسخه BIOS آنها به ‌روزرسانی کنید تا از سازگاری کامل با این پردازنده‌ها اطمینان حاصل کنید و سپس راهکار های بعدی را نیز اعمال کنید.

استفاده از خنک ‌کننده‌های مناسب: استفاده از خنک ‌کننده‌های با کیفیت و با توان بالا می‌تواند به کاهش دما و افزایش پایداری سیستم کمک کند. به ویژه برای این پردازنده ها مجبور خواهید بود از خنک کننده هایی با توان بالاتر از حد معمول استفاده کنید تا مطمئن شوید به خوبی می‌تواند دمای بالا را کنترل و مهار کند.

تنظیمات پیش ‌فرض: برای استفاده از این پردازنده ها از تنظیمات اورکلاک پرهیز کرده و سیستم را به حالت پیش ‌فرض بازگردانید. همچنین اگر از مادربرد های سریZ790  استفاده میکنید از تنظیمات "پروفایل پایه ‌ای اینتل" که در به ‌روزرسانی ‌های اخیر BIOS برای مادربردهای Z790 اضافه شده‌اند، استفاده نکنند.

تنظیمات دستی مورد نیاز در بایوس: در تنظیمات بایوس خود AC Load Line و DC Load Line را پیدا کنید و آن را روی مقدار حداکثر ۱.۱ میلی ‌اهم تنظیم کنید. همچنین توصیه می‌شود که ویژگی‌ های CEP و C-States را در صورت غیر فعال بودن روی مادربرد خود فعال کنید.

در نهایت، این مشکلات ممکن است در برخی سیستم‌ها بیشتر به چشم بیاید و بسته به نوع مادربورد، سیستم خنک‌کننده و دیگر اجزای سخت‌افزاری، متفاوت باشد. Intel و سازندگان مادربورد به ‌روزرسانی‌هایی را منتشر کرده‌اند تا این مشکلات را کاهش دهند. البته اینتل وعده داده است یک افزونه نرم‌ افزاری برای میکروکد توسعه داده و منتشر خواهد کرد که ازطریق آپدیت بایوس مادربردهای تولیدکنندگان مختلف و همچنین به‌روزرسانی‌های ویندوز در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت اما وصله‌‌ی میکروکدی که ارائه خواهد شد، پردازنده‌ های آسیب ‌دیده را تعمیر نخواهد کرد و تنها از بروز مشکلات مشابه در سی ‌پی ‌یو سالم جلوگیری خواهد کرد. درحال ‌حاضر مشخص نیست که آیا ولتاژ اضافه در پردازنده ‌ها آسیب‌ های پنهانی ایجاد کرده است یا خیر؛ آسیب‌ هایی که امکان دارد در آینده به بروز خرابی منجر شوند.

مشاهده مقاله آپدیت قدم به قدم آپدیت بایوس